6-latek idzie do szkoły – co powinni wiedzieć rodzice

Środowisko rodzinne dziecka i wychowanie przedszkolne wpływają na kształtowanie gotowości do podjęcia nauki szkolnej. Przygotowanie nie odbywa  się w ostatnim roku pobytu dziecka w przedszkolu. Na gotowość tę mają wpływ doświadczenia z najmłodszych lat życia dziecka wyniesione z domu rodzinnego, aż do dnia rozpoczęcia nauki w szkole.

Dojrzałość szkolna wg B. Wilgockiej-Okoń to proces i efekt aktywności dziecka oraz działań dorosłych, których zadaniem jest stwarzanie mu sprzyjających warunków do uczenia się (w domu i przedszkolu). Praca przygotowująca dziecko do szkoły polega na udzieleniu mu takiej pomocy i stworzenie takich warunków do nauki i zabawy, aby dojrzałe w sferze intelektualnej, społeczno-emocjonalnej i fizycznej uwierzyło w swoje możliwości.

• Kształtowanie u dziecka  wiary w siebie, ufność i ciekawości świata to najważniejsze zadanie dla  dorosłych.

Konieczne jest  zachowanie kolejności, najpierw należy wspomagać dziecko w jego dochodzeniu do dojrzałości szkolnej, a później dbać o rozwój jego zdolności, samodzielności w procesie uczenia się stawiając mu wymagania dostosowane do jego możliwości rozwojowych.

• Dzieci w wieku 3-7 lat rozwijają się niezwykle intensywnie, nie wszystkie jednak w tym samym tempie i harmonijnie.

Zdarzają się jednostki, które dojrzewają bardzo powoli lub mają fragmentaryczne deficyty funkcji percepcyjno-motorycznych jak: obniżona sprawność analizatora wzrokowego, słuchowego, kinestetyczno-ruchowego, opóźnienie lub zaburzenie mowy. Takie dzieci w ostatnim roku pobytu w przedszkolu powinny za zgodą rodziców być skierowane do Rejonowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej na badania specjalistyczne. Poradnia przedstawi sugestie w zakresie dalszej edukacji dziecka np. odroczy o jeden rok pójście do szkoły lub podejmie pracą korekcyjno-kompensacyjną w zakresie usprawniania zaburzonych funkcji. Rodzice zostaną zapoznani z opinią poradni i to oni po konsultacji zdecydują, czy ich dziecko będzie jeszcze przez kolejny rok uczęszczać do przedszkola, czy pójdzie do szkoły. Jeżeli rodzice zauważą u swojego dziecka jakieś niedoskonałości w sferze percepcyjno-motorycznej mogą sami zgłosić się do poradni i ustalić termin badania.

• Pójście do szkoły wiąże się z powstaniem u dziecka nowych potrzeb, oczekiwań i doświadczeń.

Dziecko musi odnaleźć się w środowisku szkolnym i w nowej  grupie rówieśniczej, przystosować się do regulaminu szkolnego i wymagań nauczyciela. Nie zawsze jego oczekiwania zostaną spełnione, co wywoła niezadowolenie, niepokój, czasem nawet lęk i stres. Dlatego decyzja o posłaniu  6 latka musi być dobrze przemyślana i skonsultowana z psychologiem z poradni, gdyż podjęcie przez rodziców niewłaściwej decyzji może mieć zły wpływ na dalsze losy dziecka.

W przypadku dziecka, które nie osiągnęło dojrzałości emocjonalnej, aby pójść do szkoły nie należy bać się przedłużenia mu okresu przedszkolnego, jeżeli takie będzie wskazanie poradni.

Nie wolno również hamować intensywnego rozwoju dziecka wykazującego dojrzałość szkolną uniemożliwiając mu pójście do pierwszej klasy w wieku 6 lat. W nadchodzącym roku szkolnym decyzje te podejmują rodzice, w przyszłym będzie to obowiązek szkolny.

• Bardzo ważne jest pozytywne nastawienie dziecka do szkoły, aby z ciekawością i optymizmem rozpoczynało naukę.

Ułatwi mu to adaptację w nowym środowisku, nawiązanie relacji z nauczycielem i rówieśnikami oraz zachęci i  zmotywuje do wykonywania zadań szkolnych. Rodzice oczekują, że szkoła zapewni ich dziecku dobrą opiekę i poczucie bezpieczeństwa, pomoże zintegrować się z nowym środowiskiem, zachęci do, zdobywania wiedzy, nauczy odpowiedzialności i samodzielności. Nie uda się to jednak bez ścisłej współpracy rodziców z nauczycielem dziecka, a w miarę potrzeb z innymi specjalistami i pracownikami szkoły. Najważniejsza i konieczna jest jednak pomoc i wsparcie  rodziców w wypełnianiu przez dziecko obowiązku szkolnego, gdyż tylko wypracowanie spójności działań wychowawczych i edukacyjnych szkoły i domu zapewni dziecku stabilizację emocjonalną i sukcesy w nauce.

• Rodzice dziecka rozpoczynającego naukę w szkole powinni stworzyć mu odpowiednią przestrzeń do nauki i zabawy oraz ograniczyć jego obowiązki pozaszkolne dobrze planując każdy dzień i tydzień, uwzględniając czas na naukę, zabawę i odpoczynek.

Rolą rodziców jest również śledzenie postępów dziecka i  poświęcanie mu tyle czasu ile potrzebuje na wykonanie określonych zadań, Warto zachęcać i motywować, ale nie porównywać z innymi dziećmi osiągającymi lepsze wyniki. Bardzo ważne jest by dużo rozmawiać  z dzieckiem o tym co dzieje się w szkole, jakie przeżywa radości i sukcesy, a jakie porażki i smutki. Empatyczna rozmowa, zrozumienie i akceptacja uczuć dziecka rozwiązuje wiele problemów i nie dopuszcza do ich eskalacji.

• Rodzice i nauczyciel to najważniejsze autorytety w życiu sześciolatka.

To oni stawiają wymagania, ale również pomagają w ich spełnianiu dostarczając wsparcia intelektualnego, emocjonalnego i rzeczowego. Dlatego tak ważne jest by rodzice i nauczyciele wspierali się wzajemnie i wzmacniali swoje autorytety, tworząc dziecku przyjazny klimat do nauki. Rozumna postawa dorosłych ułatwi dziecku nawiązywanie dobrych relacji z rówieśnikami, którzy obok rodziców i nauczycieli stają się  dla niego coraz ważniejsi.

Czas poświęcony dziecku i zachęta rodziców oraz ścisła współpraca ze szkołą  przełoży się na sukcesy edukacyjne dziecka i radość z uczęszczania do szkoły.

Naprawdę warto zadbać o szczęśliwe dzieciństwo i dobry start dziecka w szkole.

Autor: Mgr Stanisława Piotrowska, pedagog, logopeda, dydaktyk  na Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym J. Kochanowskiego w Kielcach.