Rady Rodziców w warszawskich szkołach i przedszkolach

9 listopada 2007 roku odbyło się I Warszawskie Forum Rodziców i Rad Rodziców pt. „Rady Rodziców w warszawskich szkołach i przedszkolach”. Organizatorami spotkania było Biuro Edukacji Urzędu m.st. Warszawy oraz Forum Rodzice w Edukacji.
W spotkaniu uczestniczyli dyrektorzy, przedstawiciele Rad Rodziców i stowarzyszeń rodzicielskich i nauczycielskich, urzędnicy oświatowi i inne osoby zainteresowane rolą rodziców w edukacji dzieci w szkole.
Zależało nam by pokazać jak funkcjonują Rady Rodziców w wybranych szkołach warszawskich, jakie korzyści może mieć szkoła ze współpracy z rodzicami oraz upowszechnić informacje o zmianach w ustawie o systemie oświaty wprowadzających obligatoryjne funkcjonowanie Rad Rodziców w szkołach publicznych.

Zasadniczym celem jednak, była wymiana doświadczeń i informacji, wspieranie budowania współpracy wszystkich szkolnych środowisk, włączanie rodziców w strategiczne myślenie o systemie oświaty, zainicjowanie współpracy stowarzyszeń rodzicielskich ze szkołami i stowarzyszeniami nauczycielskimi, a także zaplanowanie dalszych wspólnych działań.

W programie spotkania znalazły się między innymi:
– prezentacja strategii rozwoju edukacji Warszawy w kontekście współpracy szkół z rodzicami
– informacje o stronie prawnej powołania Rady Rodziców oraz publikacjach na ten temat,
– informacje o instytucjach, które mogą wspierać rodziców i nauczycieli w dążeniu do zapewnienia możliwości realizowania ich praw w szkole – Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Obywateli, Helsińska Fundacja Praw Człowieka;
– przykłady dobrych praktyk – prezentacje czterech warszawskich placówek;
– dyskusja na temat spraw ważnych przy powoływaniu i funkcjonowaniu Rad Rodziców w szkołach oraz obszarach, w których rodzice i szkoła oczekują wsparcia.

Pierwsze spotkanie poświęcone Radom Rodziców stworzyło możliwości partnerskiej dyskusji o tym, w jaki sposób społeczności szkolne radzą sobie z nowymi zapisami ustawowymi.
Uczestnicy rozmawiali o możliwościach interpretacyjnych zapisów ustawowych oraz wątpliwościach, jakie przy ich interpretacji i działaniu się pojawiają oraz – podzieleni na grupy dyskusyjne – porządkowali problemy w obszarach, w których Rady Rodziców mogą działać, bo ustawodawca dał im odpowiednie kompetencje i takich, w których rodzice i dyrektorzy potrzebują wsparcia w różnych formach.
Dyskusja dotyczyła między innymi:
– partnerskiej współpracy rodziców ze szkołą oraz korzyści jakie wynoszą z tego dzieci
– metod sprawnego kierowania Radą Rodziców,
– finansów Rad Rodziców,
– bezpieczeństwa w szkole,
– sposobów radzenia sobie ze stresem w szkole i w domu
– prawnych aspektów działania Rad Rodziców w szkołach i przedszkolach
Dyskusja pokazała całą paletę problemów do rozwiązania – w każdej ze szkół innych – i jednocześnie uświadamiała, jak zróżnicowana pod względem budowania współpracy z rodzicami i funkcjonowania procedur demokratycznych jest szkolna rzeczywistość.
Główne sygnalizowane problemy dotyczyły:
– braku woli współpracy i chęci wzajemnego traktowania się jako partnerów,
– opracowywania dokumentów: trybu powoływania Rady oraz regulaminu.
– wypracowania autonomii Rady Rodziców, która jest partnerem dyrektora w działaniach na rzecz szkoły

Powszechne było przekonanie, że partnerstwo z rodzicami w szkole jest ważne i potrzebne, i jeśli tylko taka jest świadomość i rodziców, i dyrektora, i nauczycieli – wszystkie pozostałe problemy są do rozstrzygnięcia i rozwiązania. Niejednoznaczne zapisy prawa warto interpretować na korzyść ludzi, których dotyczą kierując się dobrą wolą, i świadomością , że razem działamy na rzecz wspólnoty szkolnej. Przygotowując Forum, miałyśmy problemy ze znalezieniem przykładów dobrze funkcjonujących Rad Rodziców, na spotkaniu okazało się, że są takie szkoły, a na spotkaniu były reprezentowane zarówno przez rodziców jak i nauczycieli oraz dyrektorów. Biorąc udział w dyskusjach, nie zawsze mieli takie same opinie, poglądy i przekonania, ale – potrafili o nich rozmawiać.
Uczestnicy Forum otrzymali informacje na temat publikacji o Radach Rodziców, które mogą ich wspierać w codziennej praktyce – bibliografia tematyczna znajduje się na końcu tej publikacji.

Na podstawie przeprowadzonej ankiety zaplanowaliśmy dalsze działania w różnych formach, proponując przede wszystkim szkolenia i warsztaty. Najpopularniejsze tematy szkoleń zgłoszone przez uczestników to:
– aspekty prawne działalności Rad Rodziców w szkole
– jak budować partnerstwo w szkole i dobre relacje z samorządem i społecznością lokalną
-jak tworzyć bezpieczną szkołę
-jak sobie radzić z rozwiązywaniem konfliktów w szkole
-jak wspierać dzieci w procesie uczenia się
-jak aktywizować rodziców do współpracy ze szkołą
-jak wpływać na dyrektorów aby otwierali się na współpracę z rodzicami
-jak budować prężnie działającą, autonomiczną Radę Rodziców
-jak wypracować realny wpływ rodziców na życie szkoły
-jak chronić dzieci przed przemocą rówieśniczą

W grupach panelowych toczyły się rozmowy o najważniejszych problemach w szkole. Moderatorzy zebrali najważniejsze zagadnienia, które posłużyły do konstruowania programów następnych spotkań.
Ponieważ sprawy bezpieczeństwa, rozwiązywania konfliktów i przemocy w szkole były najczęściej poruszane wspólnie zadecydowaliśmy, że następna edycja forum będzie poświęcona sprawom bezpieczeństwa.

Pięciogodzinne spotkanie w Pałacu Kultury i Nauki zakończyło się deklaracją współpracy i wzajemnego wspierania się w budowaniu przyjaznego klimatu w szkołach warszawskich.