Czy współczesna młodzież potrzebuje autorytetów?
8 marca 201221 lutego 2012 r. odbyło się IX Warszawskie Forum Rodziców i Rad Rodziców pt. „Czy współczesna młodzież potrzebuje autorytetów?”
Celem IX Warszawskiego Forum Rodziców i Rad Rodziców była próba odpowiedzi na pytania – jakich autorytetów potrzebuje współczesna młodzież, dlaczego słowo „autorytet” znika z języka młodzieżowego, a zastępuje je słowo „idol” czy „showman”? Częściową odpowiedź na te pytania znaleźliśmy m.in. w raporcie z badań przeprowadzone przez Millward Brown SMG/KRC w 2009 roku, gdzie Jerzy Owsiak (40 proc.), Kuba Wojewódzki (32 proc.), Szymon Majewski (30 proc.) i Wojciech Cejrowski (27 proc.), Dalajlama(25 proc.) to osoby publiczne, które młodzież uznała za swoje autorytety. Na liście nie znalazł się żaden pisarz, naukowiec, wynalazca czy bohater narodowy. Jak to rozumieć?
Świat XXI wieku zaskakuje nas wszystkich tempem zmian. Znikają wzorce i wartości, na których wychowali się nasi rodzice, zmieniają się też autorytety kultywowane w rodzinie, słabną więzi i relacje. Obecnie – „mamy dominację kultury obrazkowej i obrazków zamiast wartości, młodzi myślą: wierzę tej osobie, bo ładnie wygląda” – komentował raport medioznawca prof. Wiesław Godzic. Żyjemy w epoce celebrytów kreowanych przez media. Laureaci Nagrody Nobla są zaledwie wymieniani w aktualnościach i szybko idą w zapomnienie.
„Żeby być autorytetem wśród młodych, to trzeba być showmanem. Media to przepotężny aparat służący wykreowaniu sylwetki, kimkolwiek jest”– komentował raport Jerzy Owsiak w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”, znany z doskonałych relacji z młodzieżą i umiejętności pozyskiwania jej dla współpracy grupowej.
Czy my rodzice i nauczyciele możemy sprostać oczekiwaniom młodzieży i cieszyć się u nich autorytetem? Czy potrafimy konkurować z Kubą Wojewódzkim czy Szymonem Majewskim?
O odpowiedzi na te i inne pytania poprosiliśmy wybitnych przedstawicieli świata nauki, ekspertów w dziedzinie socjologii i psychologii: prof. dr hab. Tomasza Szlendaka z Instytutu Socjologii Uniwersytetu im. M. Kopernika w Toruniu oraz prof. dr hab. Annę Brzezińską z Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. A. Mickiewicz w Poznaniu oraz praktyka Daniela Zycha, nauczyciela języka polskiego w LO im. St. Ignacego Witkiewicza w Warszawie.
Prof. Tomasz Szlendak w prelekcji pt. „Czy młodzież potrzebuje autorytetów, na jakich wartościach buduje swoją przyszłość?” starał się pokazać procesy, które wpływają na brak zamiłowania młodych ludzi do autorytetów. Sugerował nawet, że współczesna młodzież w ogóle nie wie co o co chodzi w słowie autorytet.
Profesor zaznaczył, że z socjologicznego punktu widzenia stworzenie wspólnego katalogu autorytetów dla tak zróżnicowanej populacji jaką jest młodzież jest nierealistyczne. Podkreślał natomiast to, co łączy współczesną młodzież, czyli nowoczesne technologie komunikacyjne. Współcześnie relacje młodzieży, ich wartości kształtują się w Sieci, a w tej przestrzeni nie obowiązują reguły społeczeństw hierarchicznych.
Jakie są tego efekty? „Ten uderzający brak dystansu nie wynika z braku szacunku, tylko z wyrastania w innych okolicznościach niż super-hierarchiczne społeczeństwo, w którym ktoś od nas zawsze wiedział lepiej i był lepszy. Z wyrastania w Sieci.” – podkreślał prof. T. Szlendak
Przeczytaj więcej: Młodzi optymiści – realiści
Polecamy lektury: Tomasz Szlendak „Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie” Warszawa 2010.
„O roli osób znaczących w rozwoju dzieci i młodzieży?” mówiła prof. dr hab. Anna Brzezińska, patrząc na zagadnienie z perspektywy psychologii rozwojowej. Punktem wyjścia wypowiedzi prof. Brzezińskiej było założenie, że dzieciństwo i młodość rodziców są inne niż dzieciństwo i młodość ich dzieci dzisiaj. Co za tym idzie kulturowy kontekst rozwoju rodziców w ich dzieciństwie i młodości był inny, niż aktualny kontekst rozwoju ich dzieci. Konsekwencją tych zmian jest zmiana myślenia o relacjach między rodzicami i dziećmi i potrzeba uwzględniania wpływu świata społecznego w jakim obraca się dorosły, a w jakim dziecko. Prelegentka unikała używania słowa „autorytet” zastępując je słowem „osoba znacząca”, zasugerowała też słuchaczom co trzeba zrobić, żeby stać się dla młodych ludzi osobą znaczącą, pokazała też sytuacje życiowe, kiedy takich osób potrzebujemy.
Na zakończenie wystąpienia podkreśliła jak zmienia się rola dorosłego w percepcji dzieci – „coraz rzadziej jest to wzór do naśladowania, a coraz częściej osoba, z którą razem się coś robi dla innych i razem z innymi, coraz rzadziej źródło wiedzy i wyrocznia moralna, a coraz częściej partner w rozmowie, dyskusji, sporze, wymianie opinii i ocen.” Czy my rodzice potrafimy się dostosować do nowej roli, czy nowy rodzaj relacji z dzieckiem ułatwi nam budowanie autorytetu rodzica w oczach dziecka?
Polecamy lektury: Anna Izabela Brzezińska „Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa” Gdańsk 2005.
Ostatnim prelegentem był Daniel Zych praktyk, nauczyciel języka polskiego, który mówił o autorytecie nauczyciela oraz długich rozmowach z uczniami o ich potrzebach autorytetów. Ankieta przeprowadzona wśród uczniów, która omówił prelegent wyraźnie potwierdzała indywidualne i zróżnicowane postrzeganie autorytetów przez uczniów.
Spotkanie wywołało bardzo żywą dyskusję wśród uczestników, szczególnie kontrowersyjna okazała się wypowiedź Daniela Zycha, nauczyciela języka polskiego, który zdaniem rodziców powinien być z złożenia autorytetem w oczach uczniów.
Na zakończenie spotkania Elżbieta Piotrowska–Gromniak w imieniu zespołu Stowarzyszenia Rodzice w Edukacji złożyła podziękowanie dyrektorom i radom rodziców dwóch szkół warszawskich zaangażowanych w przygotowanie i będących partnerami międzynarodowej konferencji pt. „Rodzice jako wolontariusze i uczestnicy edukacji swoich dzieci”, która odbyła się w listopadzie 2011 r. i została objęta patronatem Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej. Dyplomy i nagrody książkowe ufundowane przez wydawnictwa: Fraszka edukacyjna i Wolters Kluwer odebrały: Szkoła Podstawowa nr 92 im. Jana Brzechwy w Warszawie i Szkoła Podstawowa nr 114 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jędrzeja Cierniaka w Warszawie.
Kontynuacją forum był cykl warsztatów i zajęć pokazowych.
Program warsztatów:
„Jak budować autorytet u swojego dziecka od wczesnego dzieciństwa”
Marta Pałuba – psycholog dziecięcy, psychoterapeuta z Pracowni Psychologicznej NINTU
Warsztaty dla rodziców i nauczycieli dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym
pobierz prezentację
pobierz ćwiczenie „aktywne słuchanie”
pobierz ćwiczenie „komunikat JA”
pobierz ćwiczenie „odzwierciedlanie uczuć”
„Jaki nauczyciel może być obecnie autorytetem dla ucznia: przyjaciel, partner, mentor?”
Dariusz Chętkowski – nauczyciel języka polskiego w liceum w Łodzi, autor książek: „Osierocona generacja”, „Nauczycielskie perypetie”
Warsztaty dla nauczycieli i rodziców gimnazjalistów oraz licealistów
Seminarium: „Samorządność szkolna w oparciu o sojusz rodziców z dyrektorem szkoły (prawo, kompetencje, współpraca z samorządami w dzielnicach)”
Andrzej Pery – specjalista prawa oświatowego
Warsztaty dla rodziców społeczników i działaczy Rad Rodziców
Uczmy się matematyki i fizyki w oparciu o filmy edukacyjne – ciekawie, efektywnie, zabawnie!
dr Lech Mankiewicz z Polskiej Akademii Nauk i KHAN Academy Polska
Warsztaty dla dzieci, rodziców i nauczycieli
